Μιχάλης Ζουμπουλάκης

Αστικές Αναπλάσεις, Δημιουργικές Βιομηχανίες και Ανάπτυξη

 Μιχάλης Ζουμπουλάκης

Περίληψη

Ο πολιτισμός και η ανάπτυξη συνδέονται ποικιλοτρόπως. Η πολιτιστική κληρονομιά μιας περιοχής αποτελεί ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, που συμβάλλει ευρύτερα στην ανάπτυξη ενός τόπου.

Ο όρος «δημιουργική οικονομία» παραπέμπει στις οικονομικές δραστηριότητες που σχετίζονται με την πνευματική δημιουργία και τα προϊόντα της. Σύμφωνα με έναν πιο επίσημο ορισμό τα δύο βασικά χαρακτηριστικά των αγαθών και υπηρεσιών του κλάδου αυτού είναι ότι αποτελούν σύμβολα, τα οποία προστατεύονται από νόμους για την πνευματική ιδιοκτησία. Συνεπώς, όλα τα προϊόντα του πολιτισμού που σχετίζονται με την ανθρώπινη δημιουργικότητα ανήκουν σε αυτόν τον καθόλου καινούριο κλάδο, από τη μουσική, την κινηματογραφική και θεατρική παραγωγή, τη ζωγραφική μέχρι την αρχιτεκτονική, το βιβλίο, τις κάθε είδους εκδόσεις και τα πάσης φύσεως μικρά και μεγάλα μουσεία. Με άλλα λόγια, η «οικονομία της δημιουργικότητας» αφορά στο σύνολο των πολιτιστικών δραστηριοτήτων που είναι δυνατόν να προστατευθούν νομικά προκειμένου να κατοχυρωθούν ως εμπορεύσιμα, δηλαδή ως είδη που μπορούν να κοστολογηθούν και ενδεχομένως να πωληθούν ή να προσφερθούν δωρεάν από το κράτος.

Ανάμεσα στα πλέον επείγοντα ζητήματα της επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας ώστε να αντιμετωπιστεί η τερατώδης ανεργία, ο κλάδος της «δημιουργικότητας» διαθέτει ένα απόλυτο πλεονέκτημα στην Ελλάδα. Η πολιτιστική κληρονομιά και η ανεξάντλητη δημιουργικότητα των Ελλήνων σε όλους τους τομείς της τέχνης, του βιβλίου και γενικότερα της πνευματικής παραγωγής μπορούν να συνεισφέρουν άμεσα στην οικονομική ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.

Κατά συνέπεια μέσω των αστικών αναπλάσεων μπορεί να δημιουργηθούν συστάδες δημιουργικής βιομηχανίας προκειμένου να αναδειχθεί αφενός το πολιτιστικό απόθεμα μιας ευρύτερης περιοχής και αφετέρου να δημιουργηθεί ένας μοχλός ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας. Προϋπόθεση είναι να αντιμετωπιστεί σοβαρά, ως προϊόν πολιτικής σχεδιασμού ενός κανονικού παραγωγικού κλάδου, αντί μιας εποχιακής δραστηριότητας, συμπληρωματικής στον ελληνικό τουρισμό.